آشتاب، اکبر(۲۰ فروردین ۱۳۴۱-۱۲ آذر۱۳۶۰)، فرمانده واحد ادوات تیپ عاشورا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
اکبر در محله مارالان شهر تبریز* واقع در مرکز استان آذربایجان شرقی* در خانواده‌ای متدین متولد شد. پدرش، محمد پارچه فروش و مادرش علویه (مشهور به ملیحه) سینایی، خانه‌دار بود. آنها سه دختر و دو پسر داشتند و او اولین فرزند خانواده بود (اداره ثبت‌احوال ...؛ فرهنگ...، ذیل نام؛ آشتاب؛ هنربر، ص ۴۷).
اکبر در ۱۳۵۲ش تحصیلات ابتدایی و در ۱۳۵۵ش دوره راهنمایی را در مدرسه خِرَد سپری و مقطع دبیرستان را در هنرستان کشاورزی شهید بهشتی در رشته مکانیک ماشین‌های کشاورزی به پایان رساند و موفق به اخذ دیپلم در خرداد ۱۳۵۹ گردید (اداره آموزشوپرورش ... ). او در دوره نوجوانی‌اش، که با سال‌های مبارزه ملّت ایران ضد حکومت پهلوی دوّم (۱۳۲۰-۱۳۵۷ش) همراه بود، با حضور در تظاهرات مردمی، به این مبارزات پیوست و فعالیتش‌هایش را با توزیع اعلامیه‌ها و تصاویر حضرت امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، گسترش داد (زندگی‌نامۀ ...؛ فاتح).
اکبر ضمن تحصیل، همواره از دوران کودکی مددکار پدر بود و در تأمین معاش خانواده به وی کمک می‌کرد. او پس از اخذ دیپلم، در ۸ آبان ۱۳۵۹ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تبریز درآمد و بعد از طی آموزش‌های لازم در پادگان آموزشی خاصبان* (پادگان سیدالشهداء نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، به مربیگری سلاح‌های سبک و سنگین در این پادگان انتخاب شد (سپاه ...، گواهی عضویت، گواهی دورۀ آموزش، گواهی مسئولیت؛ فاتح). آشتاب اواخر آبان ۱۳۵۹ برای مقابله با گروه‌های مسلح ضدانقلاب کومله، دموکرات، خبات، چریک‌های فدایی خلق و ...، که مناطق کرد‌نشین غرب و شمال‌غربی کشور را دچار آشوب کرده بودند، به شهر پاوه واقع در استان کرمانشاه اعزام و به مدت چهار ماه به مبارزه با این گروه‌ها پرداخت (همو، سپاه ...گواهی مأموریت).
اکبر در اوایل ۱۳۶۰ش جهت تکمیل آموزش‌های تخصصی مربیگری به پادگان علی‌ابن‌ابی‌طالب (ع) در مجاورت کاخ سعدآباد تهران رفت و آموزش سلاح‌های مهمی چون تانک و توپ ۱۰۶ میلی‌متری را گذراند و بعد از دو ماه آموزش، جهت انجام مسئولیت مربیگری به پادگان خاصبان بازگشت (همان، گواهی تأیید؛ زندگی-نامۀ ...).
اکبر به علت علاقۀ زیاد به حضور در مناطق نبرد، اصرار داشت که به جبهه اعزام شود ولی از طرف فرماندهی مرکز آموزش اجازه نمی‌دادند. بعد از شهادت آیت‌الله سید اسدالله مدنی* در ۲۰ شهریور ۱۳۶۰، مدتی آیت‌الله مشگینی امام جمعۀ تبریز شد. اکبر نزد ایشان رفته و با اصرار درخواست کرد که در این باره کمکش کند. آیت-الله مشگینی در نامه‌ای به فرمانده پادگان خاصبان اعزام ایشان و سایر مربیان داوطلب به جبهه را خواستار شد. فرمانده پادگان در پاسخ اعلام کرد که اگر مربیان به جبهه اعزام شوند دوره‌های آموزشی تعطیل خواهدشد. در نهایت با موافقت حضور نیمی از مربیان در جبهه و نیمی در پادگان، اکبر به جبهه اعزام گردید و ابتدا در منطقه غرب شوش با ۱۱ نفر از نیروهای اعزامی از آذربایجان با اقدامات کمین و مین‌گذاری در مسیر نیروهای عراقی تلفات زیادی به آنها وارد نمود. سپس در سمت فرمانده ادوات تیپ عاشورا، در عملیات طریق‌القدس، ۸ آذر ۱۳۶۰ با رمز «یاحسین(ع)»، جبهۀ جنوبی، سوسنگرد - بستان، با هدف آزادسازی بستان و رسیدن به مرز در چزابه، شرکت کرد. وی در این عملیات در درگیری با دشمن بر اثر اصابت گلوله تانک به شهادت رسید. پیکرش پس از تشییع باشکوه مردم، در گلزار شهدای بقائیه مارالان* تبریز به خاک سپرده شد (فاتح؛ سپاه ... ، گواهی اعزام به جبهه؛ گواهی مسئولیت، گواهی شهادت؛ هنربر، ص۴۸).
شهید اکبر آشتاب در طول زندگی همواره فردی موحد و متدین، شجاع و با تدبیر، با هوش، آگاه و از آغاز انقلاب اسلامی همیشه در جهت پیشبرد امور آن فعالیت و تلاش داشت (آشتاب؛ زندگی نامۀ ... ).
در فرازی از وصیت‌نامه شهید آمده است: «آرزو دارم نمیرم تا هنگامی که دشمن را به لرزه بیندازم تا بفهمد اسلام راستین فقط در پیروی از امام خمینی(ره) است و بس. آرزو دارم هنگامی که شهید می‌شوم ضربه‌ای به دشمن زده باشم، ضربه‌ای محکم و فراموش نشدنی تا دشمن بداند ما عاشقان شهادت هرگز ساکت نخواهیم نشست. و تو ای امام، از ما راضی باش و خشنود که برای احیای دین و دفاع، جانمان را هدیه می‌دهیم تا اسلام و قوانین عدل گستر آن در سراسر جهان گسترش یابد» (بش).
به پاس نکوداشت شهید اکبر آشتاب، کوچه‌ای در خیابان مارلان و دبیرستانی در ناحیه ۴ آموزشوپرورش شهر تبریز به نام وی است (زندگی‌نامه ...، آشتاب).
یاد این شهید در کنگرۀ ملی ده هزار شهید* استان آذربایجان شرقی در آذر ۱۴۰۲ در شهر تبریز گرامی داشته شد(تحقبقات ... ).
مآخذ: آشتاب، اکبر، وصیت‌نامه مورخ ۵ آذر ۱۳۶۰، سند بش، موجود در ادارۀ کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان آذربایجان شرقی؛ آشتاب، رضا (برادر شهید)، مصاحبه با مؤلف، بهمن ۱۴۰۳؛ اداره آموزشوپرورش شهرستان تبریز، گواهی امتحانات، سند بی‌تا، سند بش، موجود در ادارۀ کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان آذربایجان شرقی ؛ اداره ثبت‌احوال شهرستان تبریز، شناسنامه، سند مورخ ۲ تیر ۱۳۴۱، سند بش، موجود در همان‌جا؛ تحقیقات منتشر نشدۀ کنگرۀ ملی ده هزار شهید استان آذربایجان شرقی (زندگی‌نامۀ شهید اکبر آشتاب)، بی‌تا، موجود در همان‌جا؛ زندگی‌نامۀ شهید اکبر آشتاب، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ سپاه گواهی عضویت، گواهی اعزام به دوره آموزش، گواهی اعزام به جبهه، گواهی مسئولیت، سند‌بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ فاتح، جواد (هم‌رزم شهید)، مصاحبه با مؤلف بهمن ۱۴۰۲؛ فرهنگ اعلام شهدا، استان آذربایجان شرقی، جلد یک به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: نشر شاهد ۱۳۹۵ش؛ هنربر، محمد‌تقی، مربیان آسمانی، یادنامه شهدای مربی آموزشگاه خاصبان (سیدالشهداء (ع) فعلی)، تبریز: انتشارات کینون، ۱۳۹۰ش.
/امیر حسن‌زاده/